Không gian Tết Việt được tái hiện tại Hoàng thành Thăng Long.

Ngay như cuộc sống mỗi người cứ chinh phục các đỉnh cao, đôn đáo mưu sinh, kiếm tiền để giàu có, hơn người. Chúng ta bị cuốn sâu vào cuộc sống vội vã, tấp nập, gấp gáp. Thậm chí nhanh đến không thể kìm giữ. Từ kỷ nguyên nào, không biết nữa, loài người đã có câu “thời gian là vàng bạc”. Con người chạy đua với thời gian. Thời gian chạy đua với con người. Máy móc và trí tuệ nhân tạo cũng đua với con người. Khi lâm vào căng thẳng, con người bắt đầu sợ thời gian, sợ tốc độ, sợ cả những món ăn nhanh. Người ta muốn sống chậm lại, kìm giữ bản thân lại, cả những công việc bộn bề. Chúng ta muốn trốn thành phố ồn ào tấp nập, tìm về những miền quê yên tĩnh, vắng tiếng ồn của máy móc xe cộ, nhưng hào phóng tiếng gió, tiếng chim chóc và sắc diệp lục. Nhiều người tìm về các resort để nghỉ ngơi, xả bớt căng thẳng, ngột ngạt, tiếp thêm năng lượng, dũng khí vượt qua áp lực sắp tới.

Đến ngay cả Tết, người ta cũng lo Tết. Mà thật, những ngày Tết giờ đây cũng trôi qua quá nhanh. Mỗi người lo toan cả tháng giời, vèo trôi mấy ngày rồi… hết. Để chuẩn bị cho Tết bây giờ người ta cũng phải vắt chân lên cổ chạy lo sắm đồ. Công nghệ và các dịch vụ có thể phục vụ ta tất cả, nhưng không thể nghĩ thay, mà chúng ta phải chi tiền cho tất cả các dịch vụ, kể cả mua sắm đồ dùng trong những ngày Tết Nguyên đán. Vậy nên, càng ở những đô thị “chạy nhanh” như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, người ta càng ngại Tết, bởi phải lỉnh kỉnh mua sắm, lo biếu xén, quà cáp. Và bởi người ta bận bịu đến nỗi không thể chậm lại được. Lại nữa, Tết đến và qua nhanh có nghĩa là một năm cũng vèo trôi, con người cũng mau già, người ta mới cảm thấy hoang mang trong đời người ngắn ngủi.

Cái gì quá tải cũng không tốt. Frederick Oliver thật có lý khi nói rằng: “Nếu có việc gì đáng làm, nó đáng được làm chậm rãi”. Cuộc sống hiện đại đã khiến con người cứ phải dấn bước, nhanh chóng. Mà nhanh cũng sẽ có lúc trở thành… quá tải. Cho nên con người ngày nay mới phải tập ngồi thiền, tập yoga nhiều hơn, tập cười và có những câu lạc bộ tập cười ra đời.

Xét đến cùng, dịp Tết là cơ hội cho nhiều người xả hơi, ít nhất trong một đến hai ngày. Nhiều người thành phố đổ về quê đoàn tụ với gia đình, sống chậm, thanh thản bên những ngôi nhà cổ, nhà vườn, dướp nếp rêu phong cổ kính của làng quê, cùng hòa vào nền nếp sinh hoạt lễ nghĩa họ mạc. Họ tham gia các chợ phiên nơi vùng quê. Cũng mặc cả, cũng ngã giá, nhưng chỉ để cho vui, nở nụ cười sảng khoái. Họ cần đón lấy cái ân cần, tử tế, chân chất, đong lấy cái tình cái nghĩa ở nơi làng quê. Thực chất là muốn đắm vào sự phóng khoáng mộc mạc của đời sống dân sinh, nhàn tản ngắm hoa, chăm hoa, đón tiếp họ hàng, nấu những món ăn giản dị.

Có người lại chọn cho mình cái Tết bằng chuyến đi phượt thật xa, để tìm cảm giác mới, hít thở khí trời ở nơi vùng biên viễn, rừng núi hoang sơ, chụp những tấm ảnh hoa cỏ trong tiết xuân ấm, chớp lấy hình những em bé mặt nhem nhuốc nơi cao nguyên đầy gió, thưởng thức những món ăn của các dân tộc ít người... Đó là nhu cầu có thật, ngày càng nhiều và thậm chí đã thành một trào lưu. Nhiều gia đình tụm hai, ba đã lên những kế hoạch từ trước đó cả tháng. Bởi với họ, đi theo nhóm gia đình tạo nên những hứng khởi cho tất cả các thành viên. Cốt lõi của vấn đề là hòa quyện với thiên nhiên. Ngay cả vơi tôi, đó cũng là một sự khao khát. Chỉ thiên nhiên mới giúp tâm hồn ta thư thái, bình tâm lại, ngẫm nghĩ về những giá trị của cuộc sống. Thiên nhiên độ lượng hơn chúng ta tưởng. Thiên nhiên đã dưỡng nuôi con người, chở che và gìn giữ. Thiên nhiên đã chịu những áp lực lớn lao do cuộc sống con người mang lại, oằn oại vì hệ quả của lối sống nhanh và gấp gáp của con người, rồi thiên nhiên vẫn nhẫn nại tiếp nhận con người trong cuộc vùng vẫy đi tìm sự thanh thản và ngọt mát.

Có nhà văn hóa đã thốt lên: Không ai có thể cưỡng lại được cỗ máy thời gian. Suối thời gian cứ tuôn chảy, khiến nhiều người lo lắng. Cuộc sống cũng có quá nhiều sự thúc bách, ngột ngạt, thậm chí bận bịu đến mức người ta không còn thời gian để xem mình bao nhiêu tuổi, khuôn mặt mình đã già đi mấy phần. Nên có những người mải mê làm lụng, đầu tắt mặt tối, khi ngẩng mặt lên mới biết mình… già. Ai rồi sẽ có lúc chẳng còn đam mê tốc độ nữa, mà muốn ghim mình vào sự nhàn tản. Với tôi, khi có cơ hội sống chậm lại, ăn chậm, đi chậm thì tôi cố gắng tận dụng. Tận dụng để dần được sống trong đô thị chậm, thư giãn và suy tưởng trong không gian sinh thái và ít tiếng ồn.

Quay trở về với những ngày Tết. Tôi nghiệm ra, ngày Tết cũng là những ngày để mình được thoát ra khỏi bao lo lắng. Lúc đó, chúng ta có quyền sống chậm, ít nhất là để thấy cuộc đời thật sự đáng sống và ý nghĩa.

Nguyễn Văn Học/Nhandan